نظریات پزشکی قانونی اماره محسوب می گردد و در فرایند دادرسی جنبه طریقیت داشته و از موضوعیت برخوردار نیست

🔹تاریخ دادنامه قطعی :

1401/01/09

 🔴 رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۱۳۹۹/۵/۲۱ خانم م. ک. ز. ب. لت از طرف * د. و ع. ر. د. با قیمومت م. مبادرت به طرح دعوایی بخواسته اعلام بطلان وقف نامه رسمی شماره ۳۳۴۰۱ مورخه ۱۳۹۲/۷/۶ تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی شماره ۶۷ *ات بطرفیت سازمان *شهرستان *– موقوفه * و ع. ر. د. دادسرای عمومی و انقلاب ان شهرستان می نماید. در بدو امر پرونده با دستور رییس دادگستری جهت صلح و سازش به شعبه *ارجاع می شود. اعضای شورای مبادرت به تشکیل دو جلسه دادرسی به تاریخ های ۱۳۹۹/۷/۱۹ و ۱۳۹۹/۱۰/۷ می نمایند این جلسات به جهت عدم حضور متداعیین تشکیل نشده و پرونده جهت ادامه رسیدگی به دادگستری اعاده می گردد. با دستور مقام ارجاع پرونده به شعبه *ارسال می شود. با دستور قاضی شعبه وضعیت ثبتی ملک استعلام و وقت رسیدگی به تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۲ تعیین می شود. پاسخ استعلام واصل و مفاد ان حاکی از ثبت پلاک ثبتی مورد ترافع به شماره ۶۴۷۶ بنحو اشاعه بنام خواهان ها در سازمان *دارد. در جلسه دادرسی وکیل خواهان و نماینده سازمان *حاضر می شوند وکیل خواهان ها مجددا خواسته خود به شرح دادخواست را تکرار می نماید. نماینده خوانده در پاسخ اعلام می دارد. به حکم صادره مبنی بر حجر خانم ع. ر. د. بعنوان ثالث معترض و تقاضای رسیدگی به دعوی اعتراض ث. طاری را خواستار شده است. وکیل خواهان ها ادامه داده است.ا. از موکلین در ان مقطع محجور بوده و اهلیت لازم در جهت انعقاد عقد وقف را نداشته و موکل دیگر بنام * نیز به جهت کهولت سن و عدم اگاهی قصد و رضایی در جهت وقف نداشته است.بعد از جلسه ج. ج. از ناحیه سازمان *اعلام وکالت می کند پرونده مربوط به حکم حجر به شماره *از شعبه *حقوقی ان شهرستان اخذ و از برخی اوراق پرونده کپی تهیه و ضمیمه پرونده می شود. با اعتراض سازمان *به نظریه پزشکی قانونی و حکم حجر موضوع به اداره کل پزشکی قانونی استان *ارجاع می گردد. این مرجع در تاریخ ۱۴۰۰/۴/۵ نظریه خود را ارائه و بموجب ان اعلام می دارد. در تاریخ ۱۴۰۰/۳/۲۳ از خانم ع. ر. د. معاینه بعمل امده در حال حاضر نامبرده مبتلا به عقب ماندگی ذهنی با شروع از دوران کودکی است.و توانایی اداره امور مالی خود را ندارد. با وصول نظریه و ابلاغ ان وکیل سازمان *به نظریه معترض و تقاضای ارجاع امر به کمیسیون پزشکی قانونی را خواستار شده است.به این اعتراض توجهی نشده و قاضی دادگاه در تاریخ ۱۴۰۰/۵/۳۰ با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به صدور دادنامه شماره *نموده و بموجب ان حکم به رد دعوی اعتراض ثالث و اعلان بطلان وقف نامه رسمی شماره *تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی شماره ۶۷ *ات صادر می کند استدلال این شعبه این است. ۱- با عنایت به اعتراض ثالث طاری سازمان *به دادنامه شماره *صادره از شعبه *در پرونده کلاسه *ان دادگاه که بموجب ان حکم به محجوریت متصل به صغر خانم ع. ر. د. فرزند ع. صادر و قطعی گردیده است.با عنایت به اینکه بموجب نظریه پزشکی قانونی *در پرونده معترض عنه خانم ع. ر. د. دچار عقب ماندگی ذهنی متوسط متصل به صغر که قادر به انجام امور مالی خود نمی باشد. اعلام گردیده است.و سازمان *به این نظریه معترض و دادنامه صادره براساس ان اعتراض نموده است.که موضوع به پزشکی قانونی *ارجاع گردیده است.و با توجه به اینکه نظریه پزشکی قانونی *در تایید و مطابق نظریه پزشکی قانونی شهرستان صادر و ابلاغ گردیده است.و علی رغم ابلاغ اعتراض موثری در مهلت قانونی واصل نگردیده است.لذا دادگاه اعتراض ثالث را وارد ندانسته و حکم بر تایید دادنامه معترض عنه صادر می کند ۲- با توجه به محجوریت خواهان ردیف دوم در زمان وقف ۱۳۹۲/۷/۶ و اینکه واقف باید اهلیت داشته باشد. وقف صورت گرفته از طرف خواهان ردیف دوم به دلیل عدم اهلیت وی باطل می باشد. و صرفنظر از اینکه خواهان ردیف اول در زمان وقف قصد و رضا داشته است.یا خیر با توجه به اینکه بموجب وقف نامه واقفین متولیان بر وقف نیز تعیین و انتخاب گردیده اند بنابراین در وقف اعلامی خواهان ردیف اول نیز هم وی و هم خواهان ردیف دوم متولیان بر وقف تعیین گردیده اند که با توجه به عدم اهلیت خواهان ردیف دوم یعنی ا. از متولیان پس امکان قبول و قبض هم از طرف ا. از متولیان فراهم نبوده است.و با

توجه به اینکه قبض شرط صحت و لزوم وقف می باشد. و قبضی صورت نگرفته لذا رجوع قبل از قبض صورت گرفته است با ابلاغ دادنامه در موعد مقرر سازمان *مبادرت به تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی نموده و پرونده پس از تبادل لوایح به دادگاه تجدیدنظر استان *ارسال و به شعبه *ارجاع گردید.شعبه مرجوع الیه در تاریخ ۱۴۰۰/۸/۲۶ برابر دادنامه شماره *دادنامه معترض عنه را عینا تایید و استوار می نماید. در ادامه وکیل سازمان *در موعد مقرر دادخواست فرجام خواهی مطرح و پرونده پس از تبادل لوایح به دیوان عالی کشور ارسال و در دستور کار این شعبه قرار گرفت عضو ممیز ع. ا. ا. ش. گزارش پرونده را تهیه و لایحه فرجامی را قرائت سپس هیات شعبه مشاوره نموده و با اعلام ختم رسیدگی مبادرت به صدور رای می نماید.

🔴 متن رأی دیوان

ان بخش از دادنامه فرجامخواسته به شماره *مورخه ۱۴۰۰/۸/۲۶ صادره از شعبه *که پیرو تجدیدنظرخواهی نسبت به دادنامه شماره *مورخه ۱۴۰۰/۵/۳۰ شعبه *اصدار و مشعر بر رد دعوی معترض ثالث سازمان *نسبت به حکم حجر خانم ع. ر. د. موضوع دادنامه شماره *حقوقی ان شهرستان می باشد. در وضع موجود بلحاظ نقایص ذیل شایسته تایید نمی باشد. ۱- حجر در اصطلاح حقوقی به معنای منع کردن شخص از دخالت در امور مالی می باشد. و در مقابل اهلیت قرار داشته و با اصدار این حکم شخص اهلیت استیفای خود را از دست داده و واجد اثار حقوقی زیادی بوده و تمامی معاملات شخص را از تاریخ شروع تحت تاثیر قرار می دهد از این رو مقنن به شرح ماده ۵۷ قانون امور حسبی بیان داشته در رسیدگی به درخواست حجر دادگاه نسبت به اشخاصی که مجنون یا سفیه معرفی شده اند هر گونه تحقیق یا اقدامی که لازم بداند بعمل اورد و می تواند اشخاصی که اطلاعات انان را قابل استفاده بداند احضار نموده و یا برای تحقیق از اشخاص نامبرده نماینده بفرستد که در این پرونده هیچ گونه تحقیق یا اقدامی صورت گرفته و لازم بود دادگاه با صدور قرار تحقیق محلی و مراجعه به محل سکونت محجور درباره اوضاع و احوال وی تحقیق می نمود که بدینگونه عمل نکرده است.۲- نظریات پزشکی قانونی اماره محسوب می گردند و در فرایند دادرسی جنبه طریقیت داشته و موضوعیت ندارند که در مانحن فیه مبنای اصدار دادنامه با تمسک به نظریات پزشکی قانونی *معلوم نیست موضوع در کمیسیون پزشکی مطرح شده یا خیر و اسامی افرادی که نظر داده اند نیز مشخص نشده است.۳- نسبت به این نظریه توسط وکیل سازمان *اعتراض شده و تقاضای ارجاع امر به کمیسیون پزشکی قانونی شده که به این اعتراض هم توجهی نشده و لازم است.با توجه به اهمیت موضوع در کمیسیون پزشکی قانونی مطرح شود. از این رو مستندا به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ و ۴۰۵ قانون ایین دادرسی مدنی ضمن نقض دادنامه معترض عنه پرونده را جهت رفع نقایص یاد شده به شعبه صادرکننده (شعبه *) اعاده می نماید.

شعبه *

رییس: ر. ا. س. عضو معاون: ع. ا. ا. ش.